Czy zastanawialiście się kiedyś jakie cele zdrowotne osiągamy dzięki regularnej aktywności fizycznej bądź jaki wpływ na człowieka ma systematyczna aktywność ruchowa oraz jak często należy być aktywnym aby cieszyć się zdrowiem i sprawnością.
Aktywność fizyczna to jakikolwiek ruch ciała związany z kurczeniem się mięśni, który zwiększa wydatek energetyczny powyżej poziomu spoczynkowego. Aktywność fizyczna to inaczej obciążenie fizyczne, któremu poddawana jest osoba podczas codziennej pracy, w czasie wolnym lub też obu jednocześnie. Tak więc do aktywności tej zalicza się wiele prac domowych, zawodowych i innych a także ćwiczenia fizyczne. Aktywność fizyczna w czasie wolnym może być spontaniczna (np. marsz) lub odpowiednio zorganizowana i zaplanowana pod względem obciążenia. Aktywność fizyczną możemy podzielić na planowaną i nie planowaną, na tą która jest nam niezbędna podczas pracy i na tą wykonywaną z przyjemnością w wolnym czasie. Jest nią także aktywność organizmu niezbędna do podtrzymania życia i zdrowia jak również ta która jest profilaktyką przeciwko ich utracie, wg Kozłowskiego i Nazara wysiłek fizyczny, to praca mięśni szkieletowych wraz z całym zespołem towarzyszących jej czynnościowych zmian w organizmie.
Brak ruchu powoduje zaburzenia procesów metabolicznych przyczyniając się do powstawania chorób cywilizacyjnych takich jak choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzyca, otyłość, ma ujemny wpływ na psychikę, procesy poznawcze oraz zdolność radzenia sobie ze stresem. Brak odpowiedniej aktywności ruchowej może być zapoczątkowany błędnym sposobem wychowania oraz nie przekazania prawidłowych wzorców dzieciom co skutkuje brakiem nawyków uprawiania sportu. Powodem braku ruchu może być także uwarunkowania społeczne jak i socjalne np. przeciążenie pracą zawodową, ograniczenia finansowe, nawyk spędzania wolnego czasu przed telewizorem lub komputerem.
Jakie cele zdrowotne osiągamy dzięki regularnej aktywności fizycznej
Poprawienie jakości życia
Ludzie którzy aktywnie uprawiają ćwiczenia zwracają również większą uwagę na zdrowe odżywianie się. Dbają o regenerację i sen, rzadziej spożywają alkohol czy palą papierosy. Są bardziej optymistycznie nastawieni do życia oraz lepiej radzą sobie z rozwiązywaniem problemów.
Zwiększenie liczby dni w zdrowiu
Nie od dziś wiadomo że wysiłek fizyczny korzystnie wpływa na odporność organizmu czy usuwanie toksyn i produktów przemiany materii a co za tym idzie jest doskonałą profilaktyką przeciwko stanom zapalnym i chorobom. Regularne ćwiczenia pomagają również zadbać o prawidłową postawę która gwarantuje nam bezpieczną pozycje podczas pracy oraz wydolne mięśnie, które chronią przed kontuzjami i wadami postawy.
Utrzymanie prawidłowej wagi ciała oraz poprawa sylwetki
Dzięki aktywności fizycznej oraz funkcjonalnej diecie jesteśmy w stanie zachować przez długie lata smukłą i higieniczną sylwetkę . Aktywność ruchowa ma znaczenie w utrzymywaniu właściwej wagi ciała i uniknięciu wielu problemów zdrowotnych związanych z otyłością. Ćwiczenia fizyczne są idealnym narzędziem które pomaga nam kontrolować naszą wagę a także ją modyfikować, dzięki wysiłkowi fizycznym oraz odpowiednim nawykom żywieniowym jesteśmy w stanie tak manewrować dziennym bilansem kalorycznym aby zredukować tkankę tłuszczową, nabrać masy mięśniowej czy utrzymać wagę w miejscu.
Zapobieganie i leczenie chorób
Aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko niektórych typów raka. Obecnie wiadomo, że całkowity wskaźnik zgonów z powodu raka jest mniejszy w grupie ludzi aktywnych. Udowodniono, iż pewne formy raka mają związek z siedzącym trybem życia.
Ćwiczenia fizyczne odgrywają ważna role w kontrolowaniu i leczeniu cukrzycy. Cukrzyca należy do chorób rozwijających się w wyniku wysokiego stężenia cukru we krwi. Cukrzyca pojawia się gdy organizm nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny lub nie jest zdolny do efektywnego jej wykorzystywania.
Wiele chorób sercowo-naczyniowych to najwięksi zabójcy w zautomatyzowanych społeczeństwach, jest wiele postaci chorób sercowo naczyniowych takich jak: choroba wieńcowa serca, zamknięcie tętnicy wieńcowej (zawał serca), miażdżyca tętnic, stwardnienie tętnic, dusznica bolesna, nadciśnienie, choroba naczyń obwodowych. Wielu świadomych lekarzy zaleca swoim pacjentom ruch jako lek na choroby układu krążenia, który ma nieoceniony wpływ na organizm i układ krążenia oraz stan naszych naczyń krwionośnych a także wspomaga inne metody leczenia.
Regularne ćwiczenia fizyczne mają wpływ na utrzymanie właściwej gęstości kości, zmniejszają ryzyko osteoporozy oraz schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego. Prowadzi do zmniejszenia intensywności i częstotliwości incydentów bólowych u ludzi cierpiących na zapalenie stawów, osteoporozę, bóle kręgosłupa. Mięśnie które wykazują odpowiednią sprężystość oraz gibkość są w stanie przenosić większe obciążenia a także wykonywać dłuższą i bardziej efektywną pracę. Pozytywnie na układ ruchu wpływa ponad to optymalna waga ciała, którą łatwiej kontrolować stosując regularną aktywność.
Zmniejszenie ograniczeń aktywności szczególnie u ludzi starszych
Regularne ćwiczenia poprawiają sprawność oraz funkcjonowanie starszych ludzi. Wielu ludzi w wieku powyżej 70 lat ma problemy z wykonywaniem codziennych czynności. Niezdolność do efektywnego działania w miarę starzenia się jest związana z brakiem kondycji, osłabieniem mięśni głębokich i mało aktywnym trybem życia. Ponieważ tak wielu starszych ludzi ma problemy z codzienną aktywnością i nie może uzyskać wsparcia, pozostawanie aktywnym i sprawnym jest tak ważne dla starszych osób.
Zmniejszenie przypadków depresji
Aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko i nasilanie różnego rodzaju coraz częstszych zaburzeń psychicznych i emocjonalnych. Wysiłek fizyczne korzystnie wpływa na prawidłowe wydzielanie się hormonów oraz reguluje pracę układu nerwowego. Jest również świetnym sposobem na rozładowanie frustracji, irytacji czy nadmiernego stresu.
Jaki wpływ ma systematyczna aktywność fizyczna na organizm człowieka
MÓZG
-
poprawa ukrwienia,
-
poprawa procesów koncentracji, uwagi
-
poprawa funkcji intelektualnych
PSYCHIKA
-
poprawa własnego obrazu (postrzegania siebie)
-
satysfakcja z własnej sprawności
-
odwaga i optymizm
-
chęć do czynu
-
łatwiejsze radzenie sobie ze stresem
SYSTEM NERWOWY
-
lepsza koordynacja ruchowa
-
szybszy refleks
-
usprawnienie działania układu wegetatywnego
SERCE
-
wytrenowane serce przy tym samym wysiłku mniej się męczy
-
pracuje bardziej ekonomicznie
-
wytrenowane serce ma znacznie większe możliwości rezerwowe
KREW
-
dostarcza więcej tlenu do tkanek;
-
lepsza eliminacja zbędnych produktów przemiany materii
-
poprawa składu lipidów – mniej „złego”, więcej „dobrego” cholesterolu
-
lepsza regulacja poziomu cukru we krwi
NACZYNIA KRWIONOŚNE I LIMFATYCZNE
-
poprawa krążenia krwi i limfy
-
przeciwdziałanie powstawaniu zmian miażdżycowych
-
normalizacja ciśnienia krwi
MIĘŚNIE
-
lepsza wytrzymałość i większa siła;
-
możliwość dłuższej pracy bez zmęczenia;
-
prawidłowy stan napięcia – prawidłowa sylwetka
TKANKA TŁUSZCZOWA
-
pozbycie się nadmiaru tkanki tłuszczowej
-
odpowiednia proporcja w stosunku do reszty ciała
-
regulacja gospodarki hormonalnej
KOŚCI
-
poprawa elastyczności;
-
mniej podatne na odwapnienie (również u starszych)
-
bardziej odporne na złamanie
STAWY
-
większy zakres ruchów
-
wzmocnienie struktur wewnętrznych
-
większa odporność na urazy
PRZEWÓD POKARMOWY
-
lepsze trawienie
-
normalizacja apetytu
-
zmniejszenie problemów z zaparciami
PŁUCA
-
efektywniejsze wykorzystanie pojemności płuc
-
wzmocnienie mięśni oddechowych
-
sprawniejsze oczyszczanie oskrzeli
SKÓRA
-
lepsze ukrwienie
-
opóźnienie procesów starzenia skóry
-
młodszy wygląd
Jak często należy być aktywnym fizycznie aby cieszyć się zdrowiem i sprawnością fizyczną
Początkujący
Ćw. tlenowe o charakterze wytrzymałościowym. Przykładowe ćwiczenia: bieganie, jazda na rowerze, pływanie |
30 min |
2x/tydzień; czas jednostki treningowej 60 min |
Ćw. tlenowe o charakterze korekcyjno-kompensacyjnym. Przykładowe ćwiczenia: trening funkcjonalny, pilates, joga |
30 min |
|
Ćw. wytrzymałościowo-siłowe o charakterze mieszanym. Przykładowe ćwiczenia: gry zespołowe, sztuki walki, zajęcia fitness |
1x/tydzień; czas jednostki treningowej 60 min |
Średniozaawansowani
Ćw. tlenowe o charakterze wytrzymałościowym. Przykładowe ćwiczenia: bieganie, jazda na rowerze, pływanie |
60 min |
2x/tydzień; czas jednostki treningowej 90 min |
Ćw. tlenowe o charakterze korekcyjno-kompensacyjnym. Przykładowe ćwiczenia: trening funkcjonalny, pilates, joga |
30 min |
|
Ćw. siłowe o charakterze beztlenowym. Przykładowe ćwiczenia: trójbój siłowy, ćw. kulturystyczne, sprinty |
30 min |
2x/tydzień; czas jednostki treningowej 60 min |
Ćw. wytrzymałościowo-siłowe o charakterze mieszanym. Przykładowe ćwiczenia: gry zespołowe, sztuki walki, zajęcia fitness |
30 min |
Zawansowani
Ćw. tlenowe o charakterze wytrzymałościowym. Przykładowe ćwiczenia: bieganie, jazda na rowerze, pływanie |
60 min |
2x/tydzień; czas jednostki treningowej 90 min |
Ćw. tlenowe o charakterze korekcyjno-kompensacyjnym. Przykładowe ćwiczenia: trening funkcjonalny, pilates, joga |
30 min |
|
Ćw. siłowe o charakterze beztlenowym. Przykładowe ćwiczenia: trójbój siłowy, ćw. kulturystyczne, sprinty |
30 min |
3x/tydzień; czas jednostki treningowej 90 min |
Ćw. wytrzymałościowo-siłowe o charakterze mieszanym. Przykładowe ćwiczenia: gry zespołowe, sztuki walki, zajęcia fitness |
60 min |
Bibliografia :
Górski J. Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011
EU Working Group “Sport and Health” (2008) EU Physical Activity Guidelines
Fitness i wellness Kondycja,sprawność,zdrowie. Fitness i wellnessKondycja,sprawność,zdrowie. Corbin C.B.. Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Kozłowski S., Nazar K.: Wprowadzenie do fizjologii klinicznej. Warszawa 1984